توزیع بلیت‌های سفر در فصل نوروز چگونه است؟
در روزهای نزدیک به سال جدید و تعطیلات نوروز، دوباره سیستم حملونقل و توزیع بلیت‌های سفر نوروزی مورد توجه قرار می‌گیرد.
در آستانه ورود به سال جدید و تعطیلات نوروز ۱۴۰۳، تازه‌های تکنولوژی و وضعیت سیستم حملونقل عمومی کشور و نحوه توزیع بلیت سفرهای نوروزی مورد توجه قرار دارد. فرسودگی سیستم حملونقل در بخش‌های جاده‌ای، ریلی و هوایی باعث شده است تا یک بازار سیاه بلیط شکل بگیرد؛ این مشکل در سال‌های گذشته نیز به چشم می‌خورد.
تعداد کمی از بلیت‌های سفر نوروزی و مسافران فراوان
به‌عنوان مثال هفته‌ی گذشته راه‌آهن اعلام کرد که بلیت‌های سفر نوروزی را عرضه کرده است. اما تنها در یک ساعت، بلیت‌ها به پایان رسیدند و از دست متقاضیان خارج شدند. فروش بلیت‌های سفر نوروزی در حوزه حملونقل جاده‌ای (تعاونی‌های اتوبوسی) و هوایی (هواپیماها) هنوز آغاز نشده است، اما به نظر نمی‌رسد که وضعیت عرضه بلیت‌ها تفاوتی با عرضه بلیت قطار داشته باشد.
بدون شک افزایش تعداد مسافران در ایام نزدیک به سال جدید، موضوع جدیدی نیست و حتی مسئولان نیز از این پدیده آگاه هستند. «سید میعاد صالحی»، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل راه‌آهن، از عبور تعداد سالانه مسافران ریلی از مرز ۳۰ میلیون خبر داده است. با این وجود تلاش مؤثری برای افزایش واگن‌ها و لوکوموتیو‌ها، اتوبوس‌ها و هواپیماها در آستانه نوروز هر سال انجام نمی‌شود. نتیجه این موضوع افزایش چشمگیر قیمت بلیت سفرهای نوروزی برای مصرف‌کننده نهایی است.
همانند بخش حملونقل جاده‌ای که تا ۵۵ درصد از اتوبوس‌ها فعالیت خود را کاهش داده بودند، در بخش ناوگان ریلی نیز این مسئله رخ داده است. مدیرعامل راه‌آهن از زیان‌دهی بخش مسافربری شبکه ریلی خبر می‌دهد. او اظهار داشت که تعداد واگن‌های مسافربری در ۱۴ سال اخیر از دو هزار به هزار واگن کاهش یافته است. اختلاف قیمت واقعی بلیط قطار و قیمت اعلامی، عامل اصلی زیان‌دهی ناوگان مسافربری است. با این حال، به نظر می‌رسد که دلیل اصلی زیان‌دهی این بخش عدم حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است. با توجه به روندی که در ۱۴ سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم، به نظر می‌رسد که فرسایش ناوگان ریلی در آینده ادامه خواهد داشت.
فروش بلیط‌ها در ایام نوروز، شرایط خاصی دارد. «داریوش باقر جوان»، معاون مسافری سازمان راهداری، به روزنامه ایران گفت که قیمت بلیط اتوبوس توسط ستاد تنظیم بازار تعیین می‌شود و هیچ مجوزی برای افزایش قیمت تاکنون صادر نشده است. او اذعان کرد که شرکت‌های اتوبوسرانی درخواست افزایش قیمت داده‌اند. بر اساس گزارش‌ها و بررسی‌های میدانی، قیمت بلیط اتوبوس در فصل پاییز و زمستان گذشته دوبار حداقل افزایش داشته است. بنابراین افزایش قیمت بلیط اتوبوس در ایام نوروز احتمالی است.
با توجه به گفته‌های باقرجوان، تعداد ۷۵۰۰ اتوبوس فعال در ناوگان حملونقل جاده‌ای برای ارائه خدمات در ایام نوروز آماده خواهند بود. همچنین ۴۰۰۰ اتوبوس دیگر نیز برای حملونقل مسافران در مسافت‌های نزدیک مورد استفاده قرار خواهند گرفت. با این حال، هنوز هم فاصله قابل توجهی با آمار یک ناوگان ایده‌آل وجود دارد. در سال ۱۳۹۸ و قبل از شیوع ویروس کرونا، تنها حدود ۱۶ هزار اتوبوس فعال در ناوگان مسافربری ایران به کار می‌رفتند.
در سوی دیگر، «سید کمال هادیان‌فر»، معاون حملونقل وزیر راه و شهرسازی اظهارنظر کرد در مورد طرحی برای توزیع منصفانه بلیط. به گفته‌اش، همه بلیت‌ها نباید در یک روز خاص عرضه شوند. تقریباً ۲۰ تا ۳۰ درصد از بلیت‌ها قبل از ۴۸ یا ۲۴ ساعت هر روز عرضه می‌شوند تا در آخرین روزهای طرح نوروزی بلیت موجود باشد. همچنین، ۶۰ تا ۷۰ درصد بلیت‌ها باید به صورت رفت و برگشت به فروش برسد. زمان فروش بلیت‌های نوروزی در بخش‌های هوایی و جاده‌ای، بیستم اسفند اعلام شده است. واضح است که افزایش زمان فروش بلیت، دسترسی مردم برای خرید را افزایش می‌دهد.
